Viruswereld: over snot en superspreaders
Wat als we het coronavirus 10.000 keer zouden vergroten? En jijzelf ook. Dan is een het coronavirusdeeltje zo groot als een luis en kan jij bokspringen over de Mount Everest, de hoogste berg op aarde! Dit is een van de vele verhelderende vergelijkingen uit het boek ‘Viruswereld’, dat eerder dit jaar uit kwam. De makers Marc ter Horst en Wendy Panders trappen af met een tijdlijn van het coronavirus: een virus waardoor iedereen eraan werd herinnerd dat we echt middenin een viruswereld leven.
In het voorwoord schrijft Nederlands bekendste viroloog Marion Koopmans dat we in een bijzondere tijd leven. Koopmans werkt al meer dan 30 jaar in spannende en soms zelfs voor haar ingewikkelde wereld van virussen. Hoe heeft het coronavirus ons leven zo over kunnen nemen? Volgens Koopmans begrijp je na het lezen van dit boek zeker meer over de wonderlijke wereld van virussen.
Virus met een mondje
We duiken er gelijk in met onderzoeker Martinus Willem Beijerinck, die als het ware de grondlegger is van de virologie. Met zijn plantenonderzoek ontdekte hij in 19e eeuw de ziekmakertjes die kleiner zijn dan bacteriën, terwijl hij ze niet met een microscoop kon zien. Nu is er de elektronenmicroscoop waarmee we details van 0,05 nanometer kunnen zien, dus als een virus een mondje had kon je hem zien lachen!
In het actuele boek komen veel verschillende onderwerpen aan bod. Niet alleen hoe een virus werkt en wat ons lichaam ertegen doet. Maar ook vaccinaties, virussen bij dieren, het dilemma of een virus levend of dood is en hoe het in het ziekenhuis gaat bij een virusbesmetting. Als klap op de vuurpijl komt het coronavirus zelf nog aan het woord: ‘Op een gegeven moment, het was maart 2020 denk ik, dat was zo tragisch… al die pasgeboren virusdeeltjes waren klaar om over te stappen, maar er was bijna geen mens meer te bekennen.’ De lockdown is niet leuk voor mensen, maar al helemaal niet voor virussen.
De titels van de hoofdstukken wekken stuk voor stuk de interesse. Met koppen als ‘gevaarlijke onzin’ ‘dood of levend’ en ‘pretpark hutje mutje’ spoort Ter Horst veel lezers aan verder te lezen. Vervolgens kom je in de tekst de mooiste vergelijkingen tegen: het verspreiden van een virus is als het doorsturen van een leuk filmpje. Of deze: Een M&M die je in een puddinkje duwt is net als een virus die de cel binnendringt.
Ter Horst vertelt niet alleen veel boeiende en interessante wetenswaardigheden. Dikwijls zijn het ronduit spannende verhalen over het verspreiden van rare nieuwe ziektes zoals Sars in 2003 vanuit hotelkamers of over ‘tyfus-mary’ die begin 1900 hele gezinnen besmette met haar perzik-roomijs terwijl ze zelf nergens last van had. Deze verhalen lezen als een thriller en maken helemaal af.
De toorn van God
De tekst is vrij diepgaand en uitgebreid waardoor het boek soms lastig te lezen is voor wat jongere kinderen. Daarom is het extra leuk voor ouders en verzorgers om mee te lezen en er samen in te duiken. Voor brugklassers is het boek ook zeker interessant. En de info uit het boek is ook nog eens gecheckt door verschillende wetenschappers, waaronder de eerder genoemde viroloog Marion Koopmans.
Het nepnieuws over het coronavirus is een ander actueel en belangrijk punt wat Ter Horst in het boek bespreekt. Hij ontkracht een aantal hardnekkige complottheorieën over bijvoorbeeld 5G-zendmasten die corona zouden veroorzaken of chips die in het vaccin verwerkt zitten. ‘Vroeger gaf men de schuld van een epidemie aan de stand van de planeten en de toorn van God. Tegenwoordig denken ze eerder aan 5G of Bill Gates’.
Al met al is dit boek een bom aan informatie die hopelijk zorgt voor een nieuwe pandemie. Nee, geen vreemd nieuw virus, maar een pandemie van juiste informatie die de wereld wakker schudt.
Meer leren over de viruswereld? Bekijk de lesbrief op de website van Marc ter Horst.
Viruswereld
Marc ter Horst en Wendy Panders
Gottmer uitgeverij
ISBN 9789025774806
Hardcover, 125 pagina’s, 19,99 euro
Verder leren? Het NIBI heeft ook een lessenserie ontwikkeld over virussen, bacteriën, het immuunsysteem en vaccinaties. Bestel gratis onze nieuwe lessenserie Micro-monsters om je heen!
door Nikki Doornhein