Wetenschap: Plakken als een gekko? Alleen met schoenmaat 145

Schoenmaat 145, met heel plakkerige zolen. Dat zouden mensen nodig hebben om net als een gekko tegen een muur omhoog te klimmen. Onderzoekers berekenden hoeveel lichaamsoppervlak 225 verschillende dieren als spinnen, vliegen en kikkers gebruiken om te blijven kleven aan het plafond of aan de muur (PNAS, 18 januari). Ze ontdekten dat er een limiet is aan hoe groot een plakkend dier kan zijn. 

Om te blijven plakken aan de muur moet een deel van de pootjes van een dier plakkerig zijn. Hoe groter het dier, hoe sterker het benodigde plakkend vermogen; hij moet dus een groter plakkerig oppervlak hebben. Dat is echter een probleem, want grote dieren hebben in verhouding minder lichaamsoppervlak dan kleine dieren. ‘Een mier heeft een groot lichaamsoppervlak en heel weinig volume, een blauwe vinvis heeft vooral veel volume met weinig lichaamsoppervlak’, legt onderzoeker David Labonte uit.

Dat zorgt ervoor dat er een limiet is aan hoe groot plakkerige pootjes kunnen zijn. En die limiet is ongeveer de grootte van een gekko. Zouden grotere dieren ook willen blijven plakken, dan zouden ze een te groot deel van hun lichaam daarvoor moeten inzetten. Mensen zouden bijvoorbeeld een plakkerig gedeelte moeten hebben dat maar liefst 40 procent van hun lichaamsoppervlak beslaat, of dus schoenmaat 145 moeten hebben. Omdat dat niet haalbaar is, hebben grotere dieren andere methoden ontwikkeld om toch te kunnen klimmen, zoals klauwen en tenen die grip bieden. 

door
Maartje Kouwen