Wetenschap: Hond kent mens als geen ander dier
Foto: ‘Arme man en zijn trouwe hond’
van de Britse dierenschilder Briton Rivière (1840-1920)
Veel baasjes hebben het gevoel dat hun hond precies weet of ze een goed of juist een slecht humeur hebben. Zoiets valt moeilijk te bewijzen, maar uit twee recente onderzoeken blijkt wel dat honden erg goed zijn in het herkennen van emoties. Zo ontdekten Britse en Braziliaanse onderzoekers in experimenten met zeventien honden dat die informatie kunnen afwegen van portretfoto’s en stemmen, of geblaf van mensen en honden (Biology Letters, 13 januari).
De honden herkennen zonder voorafgaande training bijvoorbeeld prima welke combinaties van blij of speels, en boos of agressief bij elkaar horen. Dat ze informatie van verschillende zintuigen kunnen combineren tot een samenhangend beeld, toont volgens de onderzoekers aan dat honden in staat zijn de gemoedstoestand van anderen in te schatten. Dit vermogen is tot nu toe alleen gevonden bij mensapen en alleen van mensen werd gedacht dat ze ook emoties van andere soorten kunnen invoelen. ‘Onze bevindingen zijn de eerste die aantonen dat honden echt emoties kunnen herkennen van mensen en andere honden’, aldus onderzoeksleider Daniel Mills van de Universiteit van Lincoln.
Vrijwel gelijktijdig beschrijven Finse onderzoekers hoe honden precies gezichtsexpressies waarnemen (Plos One, 13 januari). Zij lieten 31 honden van 13 verschillende rassen portretfoto´s van honden en mensen zien met bange, speelse of neutrale gezichtsuitdrukkingen. De ogen van de honden richten zich vooral op de ogen op de vertoonde foto´s, maar ze bepalen hun uiteindelijke reactie vooral op basis van de gehele gezichtuitdrukking. Opmerkelijk is dat ze foto´s van honden die dreigend kijken langer blijven aanstaren, terwijl ze zich juist afwenden bij een bedreigende blik van mensen. 'Mogelijk zijn honden door domesticatie gevoelig geworden voor dreigende signalen van mensen en reageren ze met duidelijk geruststellende signalen', stelt dieronderzoeker Sanni Somppi van de universiteit van Helsinki.
Deze onderzoeken bevestigen de bevindingen van de Britse natuurwetenschapper Charles Darwin die al 150 jaar geleden inzag dat er grote verwantschap is in emotionele uitingen tussen mensen en dieren. Ook hij gebruikte hiervoor al foto´s en tekeningen van honden en mensen.
Beeldmateriaal:
YouTube-filmpje over de proefopzet van het Finse onderzoek
BBC-Horizon The Secret Life of Dogs-uitzending over het waarnemen van emotie door honden
door Gert van Maanen